İş güvenliği, modern endüstrinin olmazsa olmaz bir parçasıdır ve çalışanların sağlığını korumak için kullanılan kişisel koruyucu donanımlar (KKD) hayati bir rol oynar. İş eldivenleri de bu KKD’lerin en önemlilerinden biridir. Farklı sektörlerdeki çeşitli risklere karşı elleri korumak amacıyla tasarlanan iş eldivenlerinin, belirli standartlara uygun olması gerekmektedir. Avrupa Birliği (AB) tarafından belirlenen bu standartlar, eldivenlerin performans seviyelerini ve hangi risklere karşı koruma sağladığını açıkça belirtir. Bu standartlar sayesinde işverenler ve çalışanlar, doğru eldiveni seçerek iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önleme konusunda bilinçli kararlar verebilirler. Bu makalede, iş eldivenlerinde sıklıkla karşılaşılan EN 388 standardının ne anlama geldiğini ve diğer önemli Avrupa eldiven standartlarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
EN 388 Standardı Nedir?
EN 388 standardı, iş eldivenlerinin mekanik risklere karşı gösterdiği performansı değerlendiren temel bir Avrupa standardıdır. Bu standart, eldivenlerin aşınma, kesilme, yırtılma ve delinmeye karşı ne kadar dayanıklı olduğunu belirlemek için bir dizi laboratuvar testi içerir. Eldiven üzerinde yer alan piktogramın altında belirtilen dört veya beş rakam (ve bazen bir harf), bu testlerde elde edilen performans seviyelerini gösterir. Her bir test için belirlenen performans seviyesi, eldivenin belirli bir mekanik riske karşı ne kadar koruma sağladığını ifade eder. Bu sayede kullanıcılar, yapacakları işin gerektirdiği koruma düzeyine uygun eldiveni kolayca seçebilirler.
Aşınma Direnci (Abrasion Resistance): Bu test, eldivenin zımpara kağıdı ile sürtünmeye karşı ne kadar dayanıklı olduğunu ölçer. Sonuç, eldivenin delinmeden önce kaç döngüye dayanabildiği ile ifade edilir. Performans seviyeleri 1’den 4’e kadar sıralanır; 4 en yüksek direnci gösterir. Örneğin, yüksek aşındırıcı malzemelerle çalışılan ortamlarda, yüksek aşınma direncine sahip eldivenler tercih edilmelidir. Bu, eldivenin kullanım ömrünü uzatır ve uzun süreli koruma sağlar.
Kesilme Direnci (Blade Cut Resistance): Bu test, döner dairesel bir bıçağın sabit bir basınç altında eldiven malzemesini kesme direncini ölçer. Sonuç, bıçağın malzemeyi kesmek için kaç döngüye ihtiyaç duyduğu bir indeks değeri olarak ifade edilir. Performans seviyeleri 1’den 5’e kadar sıralanır; 5 en yüksek direnci gösterir. Keskin nesnelerle çalışılan işlerde, yüksek kesilme direncine sahip eldivenler hayati öneme sahiptir. Bu, ciddi el yaralanmalarının önüne geçilmesine yardımcı olur.
Yırtılma Direnci (Tear Resistance): Bu test, eldiven malzemesinin yırtılmaya karşı gösterdiği direnci ölçer. Sonuç, yırtılmayı başlatmak ve devam ettirmek için gereken kuvvet (Newton) cinsinden ifade edilir. Performans seviyeleri 1’den 4’e kadar sıralanır; 4 en yüksek direnci gösterir. Ağır ve hacimli malzemelerle çalışırken veya eldivenin takıldığı yerlere takılma riskinin olduğu durumlarda, yüksek yırtılma direncine sahip eldivenler tercih edilmelidir. Bu, eldivenin bütünlüğünü koruyarak koruma fonksiyonunu sürdürmesini sağlar.
Delinme Direnci (Puncture Resistance): Bu test, standart bir sivri uçlu nesnenin belirli bir kuvvetle eldiven malzemesini delmesine karşı gösterilen direnci ölçer. Sonuç, delinmeyi gerçekleştirmek için gereken kuvvet (Newton) cinsinden ifade edilir. Performans seviyeleri 1’den 4’e kadar sıralanır; 4 en yüksek direnci gösterir. Çivi, cam kırıkları veya diğer keskin ve sivri nesnelerin bulunduğu ortamlarda çalışırken, yüksek delinme direncine sahip eldivenler kullanmak önemlidir. Bu, ellerin ciddi yaralanmalardan korunmasına yardımcı olur.
Kesilmeye Karşı Direnç Testi (TDM Cut Test – EN ISO 13997): EN 388 standardının 2016 versiyonu ile birlikte, yüksek kesilme risklerine karşı daha doğru bir değerlendirme sunmak amacıyla TDM kesme testi de eklenmiştir. Bu test, farklı bir yöntemle ve daha yüksek basınç altında kesme direncini ölçer. Sonuç, bıçağın 20 mm mesafeyi kat etmesi için gereken kuvvet (Newton) cinsinden ifade edilir ve A’dan F’ye kadar (F en yüksek direnci gösterir) bir harf ile belirtilir. Özellikle cam, metal işleme gibi yüksek kesilme riskinin olduğu sektörlerde bu performans seviyesi dikkate alınmalıdır.
EN 388 standardı, iş eldivenlerinin mekanik risklere karşı ne kadar güvenilir olduğunu anlamak için kritik bir referans noktasıdır. Bu standart sayesinde kullanıcılar, yapacakları işin potansiyel tehlikelerini göz önünde bulundurarak en uygun koruyucu eldiveni seçebilirler.
Diğer Önemli Eldiven Standartları (EN 407, EN 511)
İş eldivenleri sadece mekanik risklere karşı değil, aynı zamanda termal riskler ve soğuk gibi diğer çevresel faktörlere karşı da koruma sağlamak üzere tasarlanabilir. Bu tür özel koruma gerektiren durumlar için de Avrupa standartları bulunmaktadır. İşte bu standartlardan bazıları:
EN 407: Isı ve/veya Ateşe Karşı Koruyucu Eldivenler: Bu standart, eldivenlerin ısı, alev, erimiş metal sıçramaları ve konvektif ısı gibi termal risklere karşı gösterdiği performansı değerlendirir. EN 407 piktogramının altında altı farklı performans özelliği için altı rakam bulunur. Bu rakamlar, her bir termal riske karşı eldivenin ne kadar koruma sağladığını gösterir (genellikle 1’den 4’e kadar, bazı durumlarda 1’den 3’e veya 1’den 5’e kadar).
- Alev Alma Direnci (Burning Behaviour): Malzemenin alev aldığında ne kadar süreyle yanmaya devam ettiğini ve alevin ne kadar sürede söndüğünü ölçer.
- Temas Isısına Karşı Direnç (Contact Heat Resistance): Eldivenin belirli bir sıcaklıktaki bir nesneye belirli bir süre boyunca temas ettiğinde kullanıcıyı ne kadar koruduğunu ölçer.
- Konvektif Isıya Karşı Direnç (Convective Heat Resistance): Eldivenin sıcak hava akımına karşı ne kadar yalıtım sağladığını ölçer.
- Radyant Isıya Karşı Direnç (Radiant Heat Resistance): Eldivenin bir ısı kaynağından yayılan ısıya karşı ne kadar koruma sağladığını ölçer.
- Küçük Erimiş Metal Sıçramalarına Karşı Direnç (Small Splashes of Molten Metal): Eldivenin küçük miktarlardaki erimiş metal sıçramalarına karşı ne kadar dayanıklı olduğunu ölçer.
- Büyük Erimiş Metal Sıçramalarına Karşı Direnç (Large Splashes of Molten Metal): Eldivenin büyük miktarlardaki erimiş metal sıçramalarına karşı ne kadar dayanıklı olduğunu ölçer.
Kaynak işleri, dökümhaneler veya yüksek sıcaklıklarla çalışılan diğer endüstrilerde, EN 407 standardına uygun eldivenler kullanmak hayati önem taşır.
EN 511: Soğuğa Karşı Koruyucu Eldivenler: Bu standart, eldivenlerin konvektif soğuğa, temas soğuğuna ve su geçirgenliğine karşı gösterdiği performansı değerlendirir. EN 511 piktogramının altında üç farklı performans özelliği için üç rakam bulunur (veya su geçirgenliği için bir “geçti” veya “kaldı” işareti).
- Konvektif Soğuğa Karşı Direnç (Convective Cold Resistance): Eldivenin soğuk hava akımına karşı ne kadar yalıtım sağladığını ölçer.
- Temas Soğuğuna Karşı Direnç (Contact Cold Resistance): Eldivenin soğuk bir nesneye temas ettiğinde kullanıcıyı ne kadar koruduğunu ölçer.
- Su Geçirgenliği (Water Permeability): Eldivenin belirli bir süre boyunca suya karşı ne kadar dayanıklı olduğunu gösterir (“0” su geçirgenliği, “1” ise belirli bir süre su geçirmezlik anlamına gelir).
Soğuk depolarda, kış aylarında dış mekanlarda veya dondurulmuş gıdalarla çalışılan ortamlarda, EN 511 standardına uygun eldivenler kullanmak, ellerin donmasını ve soğuk kaynaklı diğer rahatsızlıkları önlemek için gereklidir.
Bu Avrupa standartları, iş eldivenlerinin hangi risklere karşı ne düzeyde koruma sağladığını açıkça belirterek, çalışanların güvenliğini en üst düzeye çıkarmayı hedefler. Doğru eldiven seçimi, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemenin temel adımlarından biridir. Unutmayın, güvenliğiniz için doğru eldiveni seçmek önemlidir ve Activehand olarak, farklı iş kollarına uygun, yüksek kaliteli ve standartlara uygun iş eldivenleri sunmaktan gurur duyuyoruz.
